Kwestie prawne związane z prawem własności czy zadłużeniami – możesz samodzielnie sprawdzić w księdze wieczystej na portalu rządowym https://ekw.ms.gov.pl/ lub może zrobić to za Ciebie notariusz. Poproś też notariusza o listę wymaganych dokumentów do aktu. Na tej podstawie zweryfikuje on, czy zakup nieruchomości będzie bezpieczny.
Status nieruchomości – przede wszystkim sprawdź, czy działka ma status budowlany, rolny czy leśny. W przypadku działki rolnej czy leśnej będzie wymagana dodatkowa analiza możliwości zabudowy w urzędzie gminy lub przez architekta. Jeżeli działka ma status budowlany, sprawdź, czy obowiązuje na niej plan miejscowy, czy będziesz musiał najpierw wystąpić o warunki zabudowy. Warunki zabudowy opóźniają proces uzyskania pozwolenia na budowę o kilka miesięcy. Więcej szczegółów w tym zakresie oraz inne sprawy, które mogą opóźnić uzyskanie pozwolenia na budowę zobacz w kolejnym artykule. Ustalenia planu miejscowego są również istotne – na jego podstawie możesz sprawdzić, czy na działce wybudujesz dom, który planujesz. Częste ograniczenia planów miejscowych dotyczą wysokości budynku, konta dachu, w tym dachów płaskich. Jeżeli jesteś przed zakupem działki, warto mieć wstępnie wybrany projekt (lub jego zarys) i zlecić działkę do analizy architektowi.
Badania gruntowe – uważaj na grunt. Niektóre grunty, w tym przede wszystkim torfy i grunty podmokłe wymagają dużych nakładów finansowych, jeżeli będziesz chciał posadowić na nich budynek. Dodatkowo sprzedający może nie powiedzieć Ci o tym, że na przykład działka była podwyższana, a nawieziony grunt jest niespoisty, często zmieszany z gruzem lub różnego rodzaju śmieciami pobudowlanymi. Na takim gruncie nie da się wybudować domu. Konieczna będzie (często kosztowna) wymiana nawiezionego gruntu w całym obrysie planowanego domu.
Dojazd i media. Sprawdź i ewentualnie oszacuj koszty: utwardzenia drogi dojazdowej, przyłączenia wody i kanalizacji, przepustów czy zjazdu z drogi na działkę. Czasami, w przypadku odległości mediów od działki przekraczających 50/ 100 m zakład komunalny, czy gazownia nie udzieli warunków przyłączenia ze względu na “brak ekonomiki” inwestycji – w najlepszym wypadku będzie wiązało się to z kosztami wykonania sieci na własny rachunek, w najgorszym (na przykład w przypadku braku przepustowości sieci) odmową przyłączenia.
Stanowiska archeologiczne – jeżeli działka objęta jest planem miejscowym, informacja o możliwej archeologii będzie w nim ujęta. Jeżeli planu nie ma, warto wystąpić o warunki zabudowy (o warunki zabudowy możesz wystąpić w urzędzie gminy w dziale planowania przestrzennego). W sytuacji, kiedy działka objęta jest stanowiskiem archeologicznym, w ślad za tym urząd wyda decyzję dotyczącą wykonania badań przed budową. W takiej sytuacji należy zrobić odkrywki zlecone specjalistycznej firmie. W zależności od wielkości stanowiska koszt takich odkrywek będzie wahał się od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Opracowanie dokumentacji oraz wykonanie odkrywek nie powinno zająć dłużej niż 2 miesiące. Natomiast, jeżeli przy wykopie znajdziemy zabytek, konserwator może wstrzymać prace budowlane nawet na 6 miesięcy.
Sąsiedztwo. Mówi się, że dobry sąsiad jest bliższy niż rodzina. Jeżeli masz taką możliwość, zapoznaj się z sąsiadami, popytaj o bezpieczeństwo okolicy. Dobre kontakty przydają się często już podczas budowy. Nierzadko się zdarza, że dobry sąsiad “dopilnuje” budowy, a czasami użyczy prądu czy wody na czas budowy.